Cách Hạch Toán Công Ty Xây Dựng Chuẩn A-Z 2024

Giới thiệu về hạch toán công ty xây dựng

Chào mọi người! Chắc hẳn anh chị em nào làm trong ngành xây dựng cũng đều "đau đầu" với đống sổ sách, giấy tờ, đặc biệt là khoản hạch toán. Nghe thì có vẻ khô khan, nhưng thực tế, hạch toán chuẩn chỉ là "kim chỉ nam" giúp doanh nghiệp xây dựng quản lý tài chính hiệu quả, tránh thất thoát và đưa ra những quyết định sáng suốt. Bài viết này sẽ chia sẻ kinh nghiệm thực tế về cách hạch toán công ty xây dựng một cách dễ hiểu nhất, từ những nguyên tắc cơ bản đến các nghiệp vụ phát sinh thường xuyên. Chúng ta sẽ cùng nhau "mổ xẻ" các vấn đề hóc búa, đưa ra các giải pháp và đảm bảo bạn có thể tự tin "cân" mọi sổ sách kế toán của công ty mình. Hy vọng sau bài này, anh em sẽ thấy hạch toán không còn là "ác mộng" nữa nhé!

Đặc điểm hạch toán của công ty xây dựng

Khác với các ngành nghề khác, công ty xây dựng có những đặc thù riêng ảnh hưởng lớn đến cách hạch toán công ty xây dựng. Điều này xuất phát từ:

• Tính chất công việc: Các công trình xây dựng thường có thời gian thi công dài, địa điểm thi công khác nhau, và chịu ảnh hưởng lớn từ các yếu tố bên ngoài như thời tiết, chính sách, giá cả vật liệu.
• Quy trình thanh toán: Thanh toán thường được thực hiện theo giai đoạn, tiến độ công trình, và có thể phát sinh nhiều khoản tạm ứng, thanh toán trước.
• Chi phí đặc thù: Ngoài các chi phí thông thường, công ty xây dựng còn phải đối mặt với các chi phí đặc thù như chi phí lán trại, chi phí bảo hiểm công trình, chi phí vận chuyển vật liệu đến công trường.

Chính vì những đặc điểm này, việc hạch toán trong công ty xây dựng đòi hỏi sự tỉ mỉ, chính xác và am hiểu sâu sắc về các quy định kế toán hiện hành. Nếu không, rất dễ dẫn đến sai sót, thất thoát và ảnh hưởng đến hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp.

Ví dụ, một công ty xây dựng nhận thầu một dự án chung cư. Thời gian thi công kéo dài 2 năm, với nhiều hạng mục công trình khác nhau. Việc hạch toán phải theo dõi chặt chẽ từng hạng mục, từng giai đoạn, và phải đảm bảo các chi phí được phân bổ chính xác cho từng công trình. Nếu không, sẽ rất khó để xác định lãi lỗ thực tế của dự án.

Các tài khoản kế toán thường dùng

Để hạch toán chính xác, việc nắm vững các tài khoản kế toán thường dùng trong ngành xây dựng là vô cùng quan trọng. Dưới đây là một số tài khoản chính:

• TK 152: Nguyên vật liệu: Phản ánh giá trị hiện có và tình hình biến động của các loại nguyên vật liệu dùng cho hoạt động xây dựng.
• TK 241: Xây dựng cơ bản dở dang: Tập hợp chi phí đầu tư xây dựng công trình.
• TK 621: Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp: Tập hợp chi phí nguyên vật liệu sử dụng trực tiếp cho công trình.
• TK 622: Chi phí nhân công trực tiếp: Tập hợp chi phí nhân công trả cho công nhân trực tiếp thi công công trình.
• TK 623: Chi phí sử dụng máy thi công: Tập hợp chi phí liên quan đến việc sử dụng máy móc, thiết bị thi công.
• TK 627: Chi phí sản xuất chung: Tập hợp các chi phí khác liên quan đến hoạt động xây dựng (ngoài các chi phí đã kể trên).
• TK 511: Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ: Phản ánh doanh thu từ hoạt động xây dựng.

Ngoài ra, còn có các tài khoản khác như TK 111, 112 (tiền mặt, tiền gửi ngân hàng), TK 331 (phải trả người bán), TK 334 (phải trả người lao động),... Bạn có thể tham khảo thêm Cách Hạch Toán Tài Khoản Theo Thông Tư 200: A-Z Cho DN để hiểu rõ hơn về cách sử dụng các tài khoản này.

Hướng dẫn chi tiết cách hạch toán

Bây giờ, chúng ta sẽ đi vào chi tiết cách hạch toán công ty xây dựng cho từng nghiệp vụ cụ thể:

Hạch toán nguyên vật liệu

Nguyên vật liệu là yếu tố quan trọng trong chi phí xây dựng. Việc hạch toán cần đảm bảo tính chính xác và đầy đủ.

• Khi mua nguyên vật liệu:

Nợ TK 152 (Giá trị nguyên vật liệu)

Nợ TK 1331 (Thuế GTGT đầu vào, nếu có)

Có TK 111, 112, 331 (Tổng giá thanh toán)

• Khi xuất kho nguyên vật liệu sử dụng cho công trình:

Nợ TK 621 (Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp)

Có TK 152 (Giá trị nguyên vật liệu)

Ví dụ: Công ty mua 10 tấn xi măng với giá 1.100.000 VNĐ/tấn (đã bao gồm VAT 10%). Khi mua, kế toán sẽ hạch toán:

Nợ TK 152: 10.000.000 VNĐ

Nợ TK 1331: 1.000.000 VNĐ

Có TK 111: 11.000.000 VNĐ

Sau đó, khi xuất kho 5 tấn xi măng cho công trình A, kế toán hạch toán:

Nợ TK 621: 5.000.000 VNĐ

Có TK 152: 5.000.000 VNĐ

Hạch toán chi phí nhân công

Chi phí nhân công cũng là một khoản chi lớn trong xây dựng. Cần phân biệt rõ nhân công trực tiếp (công nhân thi công) và nhân công gián tiếp (nhân viên quản lý).

• Khi tính lương phải trả cho công nhân trực tiếp:

Nợ TK 622 (Chi phí nhân công trực tiếp)

Có TK 334 (Phải trả người lao động)

• Khi trích các khoản bảo hiểm (BHXH, BHYT, BHTN) tính vào chi phí:

Nợ TK 622 (Chi phí nhân công trực tiếp)

Có TK 338 (Phải trả, phải nộp khác) (Chi tiết từng loại bảo hiểm)

• Khi thanh toán lương cho công nhân:

Nợ TK 334 (Phải trả người lao động)

Có TK 111, 112 (Tiền mặt, tiền gửi ngân hàng)

Lưu ý: Cần có bảng chấm công chi tiết để xác định chính xác số giờ làm việc của từng công nhân, từ đó tính lương và các khoản phụ cấp (nếu có).

Hạch toán chi phí sử dụng máy thi công

Các công ty xây dựng thường sở hữu hoặc thuê máy móc, thiết bị thi công. Chi phí sử dụng máy bao gồm khấu hao, chi phí nhiên liệu, sửa chữa,...

• Khấu hao máy móc:

Nợ TK 623 (Chi phí sử dụng máy thi công)

Có TK 214 (Hao mòn tài sản cố định)

• Chi phí nhiên liệu, sửa chữa:

Nợ TK 623 (Chi phí sử dụng máy thi công)

Nợ TK 1331 (Thuế GTGT đầu vào, nếu có)

Có TK 111, 112, 331 (Tổng giá thanh toán)

Ví dụ: Tính khấu hao máy xúc cho công trình B: Nợ TK 623, Có TK 214. Chi phí sửa chữa máy ủi: Nợ TK 623, Nợ TK 1331, Có TK 111.

Hạch toán công cụ, dụng cụ

Công cụ, dụng cụ cũng được sử dụng nhiều trong xây dựng. Việc hạch toán tương tự như nguyên vật liệu, nhưng cần chú ý đến thời gian sử dụng và giá trị phân bổ.

Bạn có thể tham khảo thêm về Cách Hạch Toán Công Cụ Dụng Cụ Chuẩn Nhất 2024 để có cái nhìn chi tiết hơn.

Hạch toán doanh thu xây dựng

Doanh thu xây dựng được ghi nhận khi công trình đã hoàn thành và được nghiệm thu. Tuy nhiên, với các công trình dài hạn, doanh thu có thể được ghi nhận theo tiến độ hoàn thành.

• Khi nghiệm thu và xuất hóa đơn cho khách hàng:

Nợ TK 111, 112, 131 (Tổng giá thanh toán)

Có TK 511 (Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ)

Có TK 3331 (Thuế GTGT đầu ra)

Ví dụ: Công trình C hoàn thành 50% và được nghiệm thu. Giá trị phần nghiệm thu là 500.000.000 VNĐ (chưa bao gồm VAT 10%). Kế toán hạch toán:

Nợ TK 131: 550.000.000 VNĐ

Có TK 511: 500.000.000 VNĐ

Có TK 3331: 50.000.000 VNĐ

Quản lý hóa đơn điện tử trong xây dựng

Trong thời đại số, việc sử dụng hóa đơn điện tử ngày càng trở nên phổ biến. Đặc biệt trong ngành xây dựng, với số lượng giao dịch lớn và phức tạp, việc quản lý hóa đơn điện tử giúp tiết kiệm thời gian, chi phí và giảm thiểu rủi ro sai sót. Các phần mềm tra cứu hóa đơn cũng giúp ích rất nhiều trong việc này, cho phép bạn dễ dàng tra cứu, tải hóa đơn và kiểm tra tính hợp lệ của hóa đơn.

Ngoài ra, sử dụng hóa đơn điện tử còn giúp doanh nghiệp dễ dàng hơn trong việc kê khai thuế và quyết toán thuế.

Sử dụng phần mềm kế toán cho công ty xây dựng

Với khối lượng công việc lớn và tính chất phức tạp của ngành xây dựng, việc sử dụng phần mềm kế toán là vô cùng cần thiết. Phần mềm kế toán giúp:

• Tự động hóa các nghiệp vụ kế toán.
• Quản lý chi phí và doanh thu một cách chi tiết.
• Lập báo cáo tài chính nhanh chóng và chính xác.
• Theo dõi công nợ và quản lý dòng tiền hiệu quả.

Hiện nay có rất nhiều phần mềm kế toán phù hợp với đặc thù của ngành xây dựng. Bạn nên tìm hiểu kỹ các tính năng và lựa chọn phần mềm phù hợp với nhu cầu của doanh nghiệp mình.

Những lưu ý quan trọng khi hạch toán

Để đảm bảo cách hạch toán công ty xây dựng chính xác và hiệu quả, bạn cần lưu ý những điều sau:

• Tuân thủ các quy định kế toán hiện hành: Các quy định kế toán thường xuyên thay đổi, vì vậy bạn cần cập nhật thông tin thường xuyên.
• Phân bổ chi phí chính xác cho từng công trình: Điều này giúp xác định lãi lỗ thực tế của từng dự án.
• Lưu trữ đầy đủ chứng từ kế toán: Chứng từ là cơ sở để chứng minh tính hợp lệ của các nghiệp vụ kinh tế phát sinh.
• Kiểm tra, đối chiếu số liệu thường xuyên: Phát hiện và xử lý kịp thời các sai sót.

Thực tế, có một số trường hợp công ty xây dựng bỏ qua việc phân bổ chi phí chính xác cho từng công trình, dẫn đến việc không kiểm soát được chi phí thực tế, ảnh hưởng đến lợi nhuận của dự án. Điều này là cực kỳ nguy hiểm, đặc biệt là với các dự án lớn và kéo dài.

FAQ: Các câu hỏi thường gặp

1. Công ty tôi có nhiều công trình đang thi công đồng thời, làm sao để hạch toán chi phí chính xác?

Trả lời: Bạn cần thiết lập hệ thống theo dõi chi phí chi tiết cho từng công trình. Sử dụng mã công trình để phân loại chi phí và đảm bảo các chi phí được phân bổ một cách hợp lý.

2. Doanh thu xây dựng được ghi nhận khi nào?

Trả lời: Doanh thu xây dựng có thể được ghi nhận khi công trình đã hoàn thành và được nghiệm thu, hoặc theo tiến độ hoàn thành đối với các công trình dài hạn.

3. Làm sao để quản lý hóa đơn điện tử hiệu quả trong công ty xây dựng?

Trả lời: Sử dụng phần mềm quản lý hóa đơn điện tử để lưu trữ, tra cứu và quản lý hóa đơn một cách dễ dàng. Đồng thời, đào tạo nhân viên về quy trình sử dụng hóa đơn điện tử.

4. Khi nào thì nên sử dụng dịch vụ kế toán thuê ngoài?

Trả lời: Nếu công ty bạn còn nhỏ, chưa có đủ nguồn lực để xây dựng bộ phận kế toán chuyên nghiệp, hoặc bạn muốn tiết kiệm chi phí, thì dịch vụ kế toán thuê ngoài là một lựa chọn tốt.

Kết luận

Hy vọng với những chia sẻ trên, bạn đã có cái nhìn tổng quan và chi tiết về cách hạch toán công ty xây dựng. Hạch toán không chỉ là công việc của kế toán, mà còn là trách nhiệm của cả ban lãnh đạo doanh nghiệp. Việc quản lý tài chính hiệu quả sẽ giúp doanh nghiệp xây dựng phát triển bền vững và đạt được những thành công lớn. Chúc bạn thành công!