Định nghĩa doanh thu và tầm quan trọng

Doanh thu, nói nôm na là số tiền mà doanh nghiệp thu về từ việc bán hàng, cung cấp dịch vụ, hoặc từ các hoạt động khác. Cái này ai làm kinh doanh chả biết, nhưng mà để định khoản doanh thu cho đúng thì không phải ai cũng rành. Việc Phần mềm tra cứu hóa đơn giúp ích rất nhiều trong việc ghi nhận doanh thu chính xác.

Nếu định khoản sai, số liệu báo cáo tài chính "đi tong" hết, ảnh hưởng đến việc ra quyết định của ban lãnh đạo, rồi còn liên quan đến thuế má nữa chứ. Quan trọng lắm đó nha!

Các phương pháp định khoản doanh thu phổ biến

Có mấy phương pháp định khoản doanh thu mà các bạn kế toán thường dùng:

• Phương pháp trực tiếp: Ghi nhận doanh thu khi thực tế phát sinh, tức là khi mình giao hàng hoặc cung cấp dịch vụ cho khách hàng. Cái này thì dễ hiểu rồi.
• Phương pháp gián tiếp: Ghi nhận doanh thu dựa trên tiến độ hoàn thành công việc. Thường dùng cho các hợp đồng xây dựng hoặc dịch vụ dài hạn.

Chọn phương pháp nào thì tùy thuộc vào đặc thù của từng ngành nghề kinh doanh và quy định của chuẩn mực kế toán.

Phương pháp trực tiếp

Như đã nói ở trên, phương pháp này đơn giản như đang giỡn. Cứ có hóa đơn, có tiền về tài khoản hoặc tiền mặt là ghi nhận doanh thu thôi. Dễ nhất quả đất!

Phương pháp gián tiếp

Cái này thì hơi phức tạp hơn xíu. Phải ước tính được tiến độ hoàn thành công việc, rồi dựa vào đó để ghi nhận doanh thu. Đòi hỏi kế toán phải có kinh nghiệm và am hiểu về nghiệp vụ.

Ví dụ, mình làm hợp đồng xây một cái nhà 10 tỷ. Sau 3 tháng, ước tính đã làm được 30% công việc. Vậy thì mình ghi nhận doanh thu là 3 tỷ (30% x 10 tỷ).

Định khoản doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ

Đây là nghiệp vụ phổ biến nhất. Khi bán hàng hoặc cung cấp dịch vụ, mình sẽ ghi:

• Nợ TK 111, 112, 131 (tùy vào hình thức thanh toán)
• Có TK 511 (Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ)
• Có TK 3331 (Thuế GTGT phải nộp)

Ví dụ: Bán cái áo thun 200k, thuế GTGT 10%. Mình ghi:

• Nợ TK 111: 220k
• Có TK 511: 200k
• Có TK 3331: 20k

Các bạn có thể tham khảo thêm về Định Khoản Nghiệp Vụ: A-Z Cho Dân Kế Toán! để nắm vững hơn nhé.

Định khoản doanh thu tài chính: lãi tiền gửi, cổ tức,...

Ngoài doanh thu bán hàng, doanh nghiệp còn có thể có doanh thu từ hoạt động tài chính, ví dụ như:

• Lãi tiền gửi ngân hàng
• Cổ tức, lợi nhuận được chia
• Lãi cho vay

Khi có doanh thu tài chính, mình sẽ ghi:

• Nợ TK 111, 112 (tiền về tài khoản)
• Có TK 515 (Doanh thu hoạt động tài chính)

Ví dụ: Ngân hàng báo có lãi tiền gửi 1 triệu đồng. Mình ghi:

• Nợ TK 112: 1 triệu
• Có TK 515: 1 triệu

Ví dụ minh họa định khoản doanh thu trong thực tế

Để dễ hình dung hơn, mình đưa ra vài ví dụ thực tế nè:

Ví dụ 1: Công ty A bán 100 chiếc xe máy, giá bán mỗi chiếc là 30 triệu đồng, thuế GTGT 10%, khách hàng thanh toán bằng tiền mặt. Định khoản:

• Nợ TK 111: 330 triệu
• Có TK 511: 300 triệu
• Có TK 3331: 30 triệu

Ví dụ 2: Công ty B nhận cổ tức từ công ty liên kết là 50 triệu đồng bằng tiền chuyển khoản. Định khoản:

• Nợ TK 112: 50 triệu
• Có TK 515: 50 triệu

Ví dụ 3: Công ty C cung cấp dịch vụ tư vấn cho khách hàng, giá trị hợp đồng là 100 triệu đồng, thuế GTGT 10%, khách hàng thanh toán bằng tiền mặt. Định khoản:

• Nợ TK 111: 110 triệu
• Có TK 511: 100 triệu
• Có TK 3331: 10 triệu

Bạn nào làm kế toán ngân hàng thì càng phải nắm chắc cái này. Tham khảo ngay bài viết Định Khoản Nghiệp Vụ Kế Toán Ngân Hàng Cực Chuẩn! nhé!

Lưu ý quan trọng khi định khoản doanh thu

Khi định khoản doanh thu, cần lưu ý mấy điểm sau:

• Xác định đúng thời điểm ghi nhận doanh thu: Theo chuẩn mực kế toán, doanh thu chỉ được ghi nhận khi đáp ứng đủ các điều kiện nhất định.
• Phân biệt rõ các loại doanh thu: Doanh thu bán hàng khác với doanh thu tài chính, doanh thu khác.
• Đảm bảo tính chính xác của số liệu: Kiểm tra kỹ hóa đơn, chứng từ trước khi định khoản.
• Tuân thủ đúng quy định của pháp luật: Về thuế, về kế toán.

Nếu làm sai mấy cái này, coi chừng bị phạt đó nha!

Phần mềm hỗ trợ định khoản doanh thu

Thời đại 4.0 rồi, ai còn ngồi định khoản bằng tay nữa. Dùng phần mềm kế toán cho nó khỏe. Các phần mềm này sẽ tự động định khoản các nghiệp vụ phát sinh, giúp kế toán tiết kiệm thời gian và giảm thiểu sai sót.

Hiện nay có rất nhiều phần mềm kế toán tốt, ví dụ như Misa, Fast, Bravo,... Các bạn có thể tìm hiểu thêm và lựa chọn phần mềm phù hợp với nhu cầu của doanh nghiệp mình.

Mà nói đến phần mềm, không thể không nhắc đến phần mềm tra cứu hóa đơn của HuviSoft. Cái này giúp mình kiểm tra hóa đơn đầu vào, đảm bảo tính hợp lệ của hóa đơn, tránh rủi ro về thuế.

Bảng so sánh các phương pháp định khoản doanh thu

FAQ - Các câu hỏi thường gặp về định khoản doanh thu

Dưới đây là một số câu hỏi thường gặp về định khoản doanh thu:

1. Câu hỏi: Khi nào thì được ghi nhận doanh thu?
2. Trả lời: Theo chuẩn mực kế toán, doanh thu được ghi nhận khi đáp ứng đủ các điều kiện sau:
   • Doanh nghiệp đã chuyển giao phần lớn rủi ro và lợi ích gắn liền với quyền sở hữu sản phẩm, hàng hóa cho người mua.
   • Doanh nghiệp không còn nắm giữ quyền quản lý hàng hóa như người sở hữu hàng hóa hoặc quyền kiểm soát hàng hóa.
   • Doanh thu có thể xác định được một cách đáng tin cậy.
   • Doanh nghiệp chắc chắn thu được lợi ích kinh tế từ giao dịch.
   • Chi phí liên quan đến giao dịch có thể xác định được một cách đáng tin cậy.
3. Câu hỏi: Định khoản sai doanh thu có bị phạt không?
4. Trả lời: Có. Nếu định khoản sai doanh thu dẫn đến kê khai sai thuế, doanh nghiệp có thể bị phạt theo quy định của pháp luật về thuế.
5. Câu hỏi: Có cần thiết phải sử dụng phần mềm kế toán để định khoản doanh thu không?
6. Trả lời: Không bắt buộc, nhưng nên sử dụng để tiết kiệm thời gian và giảm thiểu sai sót.

Ngoài ra, các bạn có thể tham khảo thêm Định Khoản Các Tài Khoản Kế Toán: Từ A Đến Z! để hiểu rõ hơn về các tài khoản kế toán liên quan đến doanh thu.

Hy vọng bài viết này giúp các bạn hiểu rõ hơn về định khoản doanh thu. Nếu có bất kỳ thắc mắc nào, đừng ngần ngại comment bên dưới nhé!

Nguồn tham khảo:

• Hướng dẫn ghi nhận doanh thu theo IFRS 15
• Cổng thông tin kế toán Việt Nam